Medale i odznaczenia

Medale

Zbiór medali w Instytucie powstał, podobnie jak większość kolekcji, z darowizn. Pierwszą większą partią, liczącą 32 pozycje, był zbiór medali Józefa Wittenberga, ofiarowany w 1971 r., przez żonę Romanę Wittenberg. Pojedyncze egzemplarze i mniejsze kolekcje przekazali też m.in.: Czesława Czajkowska - Twardus, prof. Janusz Zawodny, Alfred Szebel, Bogdan Charlam i prof. Jerzy Krzyżanowski. Medale ofiarowali Instytutowi również ich projektanci m.in.: Stanisław Wiśniewski, Krystyna Filipska-Freyer, dr H. Klimkiewicz i Romuald Lech Sieradzki.

Zbiór liczy dziś ponad 180 medali. Upamiętniają ważne wydarzenia: bitwę pod Somosierrą w 1808 r. (to najstarszy medal Instytutu), powstanie listopadowe, rewolucję 1905 r., I i II wojnę światową, odzyskanie niepodległości, także wydarzenia okresu PRL i III Rzeczypospolitej. Ponad 20 medali dotyczy osoby Józefa Piłsudskiego.

Do kolekcji medalierskiej należą także zbiory medalionów i plakiet. W medalionach należy wyróżnić prace Wojciecha Święcickiego (1823-1873) z serii Królowie Polscy, wykonane w Warszawie w fabryce Mintera, oraz piękny medalion Senatu RP, przedstawiający Zygmuntowskiego Orła w koronie z wkomponowaną literą S, ofiarowany przez Marszałka Senatu Jolantę Danielak. W zbiorach plakiet na uwagę zasługują prace Józefa Aumillera, wykonane w okresie międzywojennym, w szczególności duża plakieta pt. Józef Piłsudski.

W zbiorach Instytutu znajduje się także wiele rzeźb. W sali wystawowej wyróżnia się popiersie Józefa Piłsudskiego, kute w miedzi, wykonane przez Elwirę Zachert-Mazurczykową oraz ponadpostaciowy posąg Marszałka w brązie autorstwa Stanisława Ostrowskiego (1879-1947), prezentowany na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 r. Instytut posiada także gipsowy odlew maski pośmiertnej Józefa Piłsudskiego z 1935 roku.

Odznaczenia i znaki okolicznościowe

Kolekcja jest prezentowana w pięciu gablotach ekspozycji stałej i gablotach pokazywanych okazjonalnie. Obejmuje przede wszystkim odznaczenia polskie z okresu międzywojennego z Krzyżem Wielkim na Wstędze i Gwiazdą Orderową Orderu Odrodzenia Polski (Polonia Restituta), medale zasługi i odznaczenie nadawane na Zachodzie oraz odznaki pułkowe. Wśród odznaczeń zagranicznych wyróżniają się nadane gen. Wieniawie-Długoszowskiemu: włoski Krzyż Wielki z gwiazdą Orderu św. Maurycego i Łazarza, francuska Legia Honorowa oraz rumuński Order Gwiazdy. Wśród odznak pułkowych należy wymienić odznaki legionowe: odznakę Oficerską Związków Strzeleckich tzw. „Parasol”, odznakę 1 Brygady Legionów Polskich „Za Wierną Służbę”, Krzyż Legionowy z miniaturką i odznaki Polskiej Organizacji Wojskowej.

W kolekcji znajduje się także liczna grupa znaków i znaczków, wydanych przez NSZZ „Solidarność” i inne organizacje z lat 80-tych., znaki przynależności do stowarzyszeń polonijnych, znaki i znaczki pamiątkowe ze zlotów, festiwali i rajdów m.in. Marszu „Szlakiem I Kompanii Kadrowej” i Marszu po „Kamienistej Drodze”.

PARTNERZY
Ministerstwo Kultury
Biblioteka Narodowa
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Konsulat RP w NY
Fundacja na rzecz Dziedzictwa Narodowego
PSFCU
NYC Department of Cultural Affairs