W roku 1795 Polska straciła swoją niepodległość po tym, jak została podzielona pomiędzy trzy potężne mocarstwa: Monarchię Habsburgów, Królestwo Pruskie oraz Imperium Rosyjskie. Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy. Odzyskała w końcu niepodległość w 1918 roku, po zakończeniu I wojny światowej.

Polacy przeszli ciężką drogę, aby przywrócić suwerenność swojego kraju. W roku 1919 bolszewicka Rosja zaatakowała Polskę, jednak polskie wojska powstrzymały postępy Rosjan niedaleko stolicy kraju - Warszawy. Starcie dwóch armii, które przeszło do historii jako Bitwa Warszawska, powstrzymało rozprzestrzenianie się rewolucji bolszewickiej w Europie Zachodniej.

Rozkaz nr 10000 z kolekcji Instytutu Piłsudskiego - rozkaz Bitwy Warszawskiej z 10 sierpnia 1920 roku, jest najcenniejszym dokumentem historycznym w naszej kolekcji. Rozkaz, podpisany przez gen. Rozwadowskiego pod nadzorem Marszałka Piłsudskiego, opisuje działania polskich wojsk podczas Bitwy Warszawskiej.

Zastanawiające, dlaczego tak ważny dokument dotyczący kluczowego wydarzenia w naszej historii znalazł się tak daleko od Polski, w Nowym Jorku, w Instytucie Piłsudskiego w Ameryce. Cóż, Instytut ma niezwykle długą i interesującą historię. W 1939 roku, po ataku Niemiec i Związku Radzieckiego na Polskę, tajna kolekcja dokumentów wojskowych, znana jako Archiwum Belwederskie, została przewieziona z Warszawy w tajnej i niebezpiecznej akcji ratunkowej. Te fascynujące wydarzenia mogłyby posłużyć jako doskonały materiał do scenariusza filmu szpiegowskiego.

Skrzynie z dokumentami z Warszawy dotarły do Waszyngtonu pod koniec 1941 roku. Wówczas to, byli polityczni sojusznicy Marszałka Piłsudskiego, wraz z przedstawicielami Polonii, postanowili założyć nowe miejsce, w którym można będzie przechować wywiezione z Polski dokumenty oraz edukować amerykańską społeczność o historii i kulturze Polski. Był to początek Instytutu Piłsudskiego w Ameryce – który oficjalnie założono w 1943 roku w Nowym Jorku i nazwano imieniem Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Józef Piłsudski był jedną z najważniejszych postaci w historii Polski. Zasłynął jako ojciec polskiej niepodległości w 1918 roku. Co ciekawe, drewniane skrzynie z dokumentami uratowanymi z Warszawy w 1939 roku, które dotarły później do Waszyngtonu, zawierały nie tylko dokumenty wojskowe, ale także osobiste archiwum Józefa Piłsudskiego.

Kolekcja naszego Instytutu obejmuje dokumenty rodzinne, listy pisane do bliskich przyjaciół i sojuszników politycznych, a także fotografie, ukazujące fascynujące życie Marszałka. Te zdjęcia opowiadają historię charyzmatycznego przywódcy – poczynając od jego rewolucyjnej młodości, zaciętego opozycjonisty Imperium Rosyjskiego, przez zesłanie na Syberię, aż do utworzenia i przejęcia dowództwa nad Legionami Polskimi, legendarnej polskiej jednostce wojskowej uformowanej w ramach armii austriackiej podczas I wojny światowej. Po I wojnie światowej Piłsudski pełnił funkcję Naczelnika Państwa, a następnie dwukrotnie premiera Polski i Marszałka. Wszystkie te wydarzenia są uwiecznione w setkach dokumentów z Polski, znajdujących się w naszych archiwach.

Choć Piłsudski był doświadczonym, czasami bezwzględnym politykiem, w życiu prywatnym był serdecznym i czułym człowiekiem, doceniającym życie rodzinne. Zdjęcia z naszej kolekcji ukazują jego ulubiony dom w Sulejówku, położony na obrzeżach Warszawy. W Sulejówku cieszył się życiem rodzinnym w towarzystwie żony Aleksandry i córek: Wandy i Jadwigi. Kolekcję Marszałka Piłsudskiego można zobaczyć na naszej stronie internetowej www.pilsudski.org.

Przez ponad 80 lat wiele osób tworzyło fascynująca historie Instytutu, wiele poświęcając w imię dobra Polonii. Dziś Instytut jest nowoczesną i pełną życia instytucją, która przechowuje historyczne dokumenty i promuje polskie dziedzictwo w USA. Nasze archiwa są otwarte do użytku publicznego, przechowujemy ponad milion dokumentów, które są skarbnica wiedzy badaczy i historyków z całego świata. W ciągu ostatnich 15 lat Instytut podjął się ambitnego wyzwania zachowania tych dokumentów dla kolejnych pokoleń poprzez digitalizację. Obecnie znaczna część naszej kolekcji, w tym cenne dokumenty wojskowe, które zostały uratowane z Polski w przeddzień II wojny światowej, jest dostępna na naszej stronie internetowej: www.pilsudski.org

Rocznie Instytut organizuje około 30 bezpłatnych wydarzeń publicznych w swojej siedzibie, w samym sercu Greenpointu na Brooklynie. Organizując popularne spotkania ze znanymi historykami, autorami, pokazy filmów dokumentalnych i wystawy sztuki, edukujemy kolejne pokolenia Polonii o historii Polski. Instytut oferuje również zajęcia z historii oraz warsztaty artystyczne, pokazujące polskie tradycje. Co kilka lat organizujemy Galę Nagród, podczas której uhonorowani zostają wybitni naukowcy w dziedzinie historii, sztuki, nauki i literatury.

Galeria sztuki Instytutu Piłsudskiego zajmuje szczególne miejsce w naszej kolekcji. Wszystkie dzieła sztuki są darem hojnych darczyńców związanych z Instytutem. Ci ludzie, często członkowie zarządu, postanowili zostawić dziedzictwo nowym pokoleniom Polonii. Dzięki ich hojności, teraz w naszej galerii możemy podziwiać imponującą kolekcję dzieł sztuki niektórych z najbardziej uznanych polskich malarzy z przełomu XX wieku, takich jak Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Wojciech Kossak, Aleksander Gierymski, Józef Mehoffer i inni.

Instytut jest szeroko uznawany i doceniany przez władze polskie i amerykańskie. Od wielu lat najwyżsi rangą członkowie polskiego rządu, w tym prezydenci, pierwsze damy i premierzy, odwiedzają Instytut. Zapraszamy wszystkich do odwiedzenia Instytutu, gdzie można lepiej poznać bogactwo kultury i historii Polski.

Ponadto, zachęcamy do członkostwa, a tych, którzy już nimi są, do corocznego odnawiania waszej przynależności do Instytutu. Jesteśmy bardzo wdzięczni wszystkim naszym patronom, darczyńcom i wolontariuszom. Instytut istnieje dzięki Wam. Razem możemy zrobić więcej.

Jeśli jesteś zainteresowany prosimy o kontakt pod numerem telefonu 212-505-9077 lub zapraszamy na naszą stronę internetową. Z góry dziękujemy za Twoją donację.

Czy wiesz, że pomnik Józefa Piłsudskiego przybył do Nowego Jorku już w 1939 roku? Stworzył go Stanisław Ostrowski i stał się jednym z kluczowych elementów polskiego pawilonu na Wystawie Światowej. Pomnik, który możesz zobaczyć dzisiaj, jest więcej niż tylko dziełem z brązu – to symbol walki o wolność, determinacji i przetrwania narodu w trudnych czasach. Jego historia sięga Wystawy Światowej w 1939 roku, prestiżowego wydarzenia, które miało na celu pokazanie najnowszych osiągnięć technologicznych i kulturalnych krajów uczestniczących.
Wystawa Światowa w 1939 roku, odbywająca się w nowojorskim Flushing Meadows, była nie tylko okazją do prezentacji innowacji, ale także do pokazania, co każdy kraj ma najlepszego do zaoferowania. Polska, jako jeden z uczestników, zdecydowała się na wystawienie kilku symbolicznych dzieł, które podkreślały jej nowoczesność, siłę oraz bogate dziedzictwo kulturowe. Wśród nich znalazł się właśnie pomnik Józefa Piłsudskiego – dzieło Stanisława Ostrowskiego, wybitnego polskiego rzeźbiarza, który doskonale oddał w brązie charyzmę i determinację Naczelnika.
Polski pawilon na Wystawie Światowej został uroczyście otwarty 3 maja 1939 roku, w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – jednego z najważniejszych dokumentów w historii Polski. W pawilonie znajdowały się nie tylko dzieła sztuki, ale także nowoczesne wynalazki i technologie, które miały ukazać Polskę jako kraj dynamicznie rozwijający się, gotowy do stawienia czoła wyzwaniom przyszłości.
Projekt polskiego pawilonu powierzono wybitnym architektom, Janowi Cybulskiemu i Janowi Galinowskiemu. Ich dzieło łączyło nowoczesną architekturę z elementami tradycyjnymi, co miało na celu przyciągnięcie uwagi odwiedzających i podkreślenie znaczenia Polski na arenie międzynarodowej. Pawilon stanowił harmonijną całość, w której nowoczesność spotykała się z historią, a osiągnięcia technologiczne współistniały z dziełami sztuki.
Centralnym punktem polskiego pawilonu był monumentalny pomnik Władysława Jagiełły na koniu, który dumnie witał gości przed wejściem do budynku. Ten imponujący pomnik, symbolizujący wielką przeszłość Polski, był uzupełniony o inne cenne eksponaty, takie jak lokomotywa PM 35 – symbol polskiego przemysłu, obrazy, pamiątki z Wawelu, nowoczesne meble, ważne dokumenty z historii Polski oraz unikatowe rękodzieło artystyczne.
Jednak historia pomnika Józefa Piłsudskiego nie kończy się na Wystawie Światowej. Wybuch II wojny światowej dramatycznie zmienił bieg wydarzeń. Polska została zaatakowana, a wiele z eksponatów prezentowanych na wystawie nie mogło wrócić do kraju. Wśród nich był również pomnik Piłsudskiego. W związku z tym, że powrót do Polski był niemożliwy, pomnik trafił do Instytutu Piłsudskiego w Ameryce – instytucji, która od lat dba o zachowanie polskiego dziedzictwa na obczyźnie.
Pomnik Józefa Piłsudskiego jest więc nie tylko dziełem sztuki, ale także świadkiem burzliwej historii XX wieku. Przetrwał czasy wojny, stał się symbolem niepodległości Polski i jej dążeń do zachowania suwerenności. Jest też dowodem na to, jak głęboko zakorzeniona jest pamięć o Józefie Piłsudskim w polskiej tożsamości narodowej, nawet tysiące kilometrów od ojczyzny.
Dziś, gdy patrzysz na ten pomnik, widzisz nie tylko postać wielkiego przywódcy, ale także historię narodu, który nigdy nie przestał walczyć o swoją wolność. Pomnik ten, choć daleko od polskiej ziemi, pozostaje żywym symbolem polskości, przypominającym o sile ducha i niezłomności, które tak bardzo charakteryzowały Józefa Piłsudskiego i naród, któremu przewodził.

Stanisław Kazimierz Wacław Ostrowski – twórca pomnika
Stanisław Kazimierz Wacław Ostrowski, urodzony w 1879 roku w Warszawie, rozpoczął swoją edukację artystyczną w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował pod kierunkiem Alfreda Dauna i Konstantego Laszczki. Po ukończeniu studiów, Ostrowski kontynuował naukę we Lwowie, Florencji i Rzymie, co znacząco wpłynęło na jego rozwój artystyczny. Mieszkał również i tworzył w Paryżu, gdzie w 1910 roku założył Towarzystwo Artystów Polskich. Twórczość Ostrowskiego była silnie inspirowana ideami Młodej Polski oraz pracami Auguste'a Rodina.
Jego styl charakteryzuje się miękkimi konturami i bogatą fakturą, co tworzy impresjonistyczne efekty światłocieniowe. Ostrowski często kontrastował precyzyjnie opracowane detale z surowymi, nieobrobionymi partiami kamienia, co nadawało jego rzeźbom unikalny wyraz. Jego dzieła, głównie portrety w formie popiersi, głów i plakiet, ukazują jego mistrzostwo w modelowaniu i dbałości o detale.
Wśród najważniejszych dzieł artysty znajduje się „Grób Nieznanego Żołnierza” z 1925 roku, monumentalne dzieło zrealizowane pod arkadami Pałacu Saskiego w Warszawie. Kolejnym istotnym osiągnięciem jest „Pomnik Władysława Jagiełły” z 1939 roku, który znajduje się w Central Parku w Nowym Jorku i stanowi ważny element polskiego dziedzictwa artystycznego w USA. W latach 30. artysta zrealizował także projekt monety z podobizną Józefa Piłsudskiego, co podkreśla jego umiejętności w tworzeniu dzieł numizmatycznych oraz jego wkład w upamiętnienie istotnych postaci historycznych.

Postać Józefa Piłsudskiego
Józef Piłsudski (1867-1935) jest jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach Polski. Walczył z caratem, pięć lat spędził na Syberii, działał w Polskiej Partii Socjalistycznej. Był wydawcą Robotnika, autorem dokumentów programowych oraz architektem linii politycznej partii. Aresztowany w lutym 1900 roku zdołał w maju następnego roku uciec ze szpitala w Petersburgu. W 1908 Piłsudski patronował powstaniu Związku Walki Czynnej, a następnie organizacji paramilitarnych orientujących się na wykorzystanie zbliżającej się wojny pomiędzy Austro -Węgrami a Rosją dla wywołania antyrosyjskiego powstania poprzez wkroczenie zbrojnych oddziałów strzeleckich do Królestwa Polskiego. 3 sierpnia 1914 pierwszy patrol kawaleryjski a w trzy dni potem następne oddziały strzeleckie wkroczyły na Kielecczyznę. Podczas I wojny światowej stworzył Legiony Polskie i został dowódcą Pierwszej Brygady Legionów Polskich, które działały u boku wojsk austro-węgierskich i walczyły z Rosją. Aresztowany 22 lipca 1917, spędził kilkanaście miesięcy internowany przez Niemców w Magdeburgu. Po powrocie do Warszawy 10 listopada 1918 roku przejął władzę wojskową, a 14 listopada także polityczną, którą sprawował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. W ciągu kilku tygodni doprowadził do rozpisania wyborów oraz zwołania w lutym 1919 roku Sejmu zwanego Ustawodawczym oraz wprowadzenia postępowego ustawodawstwa. W ogromnie trudnych warunkach, po ponad 100 letniej niewoli, w sytuacji zagrożenia niepodległości przez Niemców, Bolszewików, Ukraińców a nawet Czechów organizował wojsko. Będąc zwolennikiem sojuszu z narodami kresowymi starał się wprowadzić w życie idee federacyjne. Poszukiwał sojuszu z Litwą (1918-1920), wprowadził w życie sojusz polityczno-wojskowy z Ukraińską Republiką Ludową (1920). Zdołał obronić państwo przed nawałą bolszewicką w słynnej Bitwie Warszawskiej (16-18 sierpnia 1920), której plan sam nakreślił i którą jako dowódca Grupy Uderzeniowej kierował. Po wojnie uchylił się od kandydowania w wyborach prezydenckich w grudniu 1922 roku a w 1923 wycofał się z życia politycznego. Powrócił na scenę po trzech latach doprowadzając do zbrojnego przejęcia władzy w dniach 12-18 maja 1926. Wystąpienie skierowane było przeciwko partyjnictwu, korupcji oraz osłabieniu siły państwa. Po przewrocie uchylił się od przyjęcia wyboru na urząd prezydenta RP, pełnił natomiast, aż do zgonu w dniu 12 maja 1935 roku obowiązki Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. Wywierał znaczny wpływ na politykę zagraniczną starając się o utrzymanie sojuszu z Francją oraz zbliżenie do Anglii. Zawarł układy o nieagresji z Rosją Sowiecką w 1932 oraz Niemcami w 1934 roku. Ten drugi układ jedynie po niepowodzeniu planu wojny prewencyjnej przeciw Hitlerowi z 1933 roku. Przywrócił odrodzonej Rzeczypospolitej należne miejsce w rodzinie narodów europejskich. Mimo upływu lat, Piłsudski pozostaje symbolem bezkompromisowej walki o niepodległość, oddania idei oraz niezależności polskiej polityki zagranicznej. Pamięci jego dokonań służy Instytut powołany w 1923 w Warszawie, a odtworzony w 1943 roku w Nowym Jorku.

Instytut Józefa Piłsudskiego
Pomnik Marszałka jest własnością Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Ze względu na swoje wymiary, został przekazany w depozyt do Oddziału Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej przy Greenpoint Ave na Brooklynie, który zapewnia mu odpowiednie warunki przechowywania. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, założony w 1943 roku, to jedna z najważniejszych polskich placówek poza granicami kraju. Jego znaczenie wynika z bogatych zbiorów oraz szerokiego dorobku pozanaukowego.
Misją Instytutu Piłsudskiego jest gromadzenie, przechowywanie i konserwacja dokumentów oraz materiałów historycznych dotyczących Polski i Polonii, ich udostępnianie badaczom, prowadzenie badań nad współczesną historią oraz popularyzowanie polskiej historii i kultury w Ameryce. Instytut zabezpiecza spuściznę historyczną, porządkuje, kataloguje, digitalizuje i udostępnia zbiory, a także wspiera badaczy i wykonuje kwerendy. Biblioteka Instytutu, liczy ponad 20 tysięcy książek, które są dostępne na miejscu dla zainteresowanych. W galerii znajdują się obrazy polskich malarzy, zbiory falerystyczne oraz inne obiekty o znaczeniu historycznym. Instytut organizuje wykłady, prezentacje, spotkania z autorami, wystawy i lekcje historii dla szkół polonijnych.
Zapraszamy!

Adres: 138 Greenpoint Avenue, Brooklyn, NY 11222
www.pilsudski.org

Historia Pomnika Józefa Piłsudskiego
Pomnik Józefa Piłsudskiego, który dzisiaj możesz zobaczyć, to nie tylko imponujące dzieło sztuki, ale także niezwykły świadek burzliwych wydarzeń XX wieku. Stworzył go wybitny polski rzeźbiarz Stanisław Ostrowski, a jego pierwsza prezentacja miała miejsce na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku, w jednym z najbardziej prestiżowych wydarzeń międzynarodowych tamtego czasu.
Wystawa Światowa, odbywająca się w nowojorskim Flushing Meadows, była miejscem, gdzie prezentowano najnowsze osiągnięcia technologiczne i kulturalne, a także okazją dla każdego kraju do pokazania swoich najlepszych stron. Polska, dumnie reprezentowana na tej wystawie, stworzyła pawilon łączący nowoczesność z bogatym dziedzictwem kulturowym kraju.

Projekt pawilonu powierzono znanym architektom, Janowi Cybulskiemu i Janowi Galinowskiemu, którzy połączyli nowoczesną architekturę z tradycyjnymi elementami, przyciągając uwagę odwiedzających i podkreślając znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Pawilon był harmonijną całością, w której nowoczesność spotykała się z historią, a technologia współistniała z dziełami sztuki.
Centralnym punktem polskiego pawilonu był monumentalny pomnik Władysława Jagiełły na koniu, który witając gości, symbolizował wielką przeszłość Polski. Obok niego znalazły się cenne eksponaty, takie jak lokomotywa PM 35 – symbol polskiego przemysłu, obrazy, pamiątki z Wawelu oraz unikatowe rękodzieło artystyczne.

Wnętrza pawilonu były wypełnione dziełami sztuki, nowoczesnymi wynalazkami i prezentacjami osiągnięć polskiej nauki i technologii. Wystawy ukazywały Polskę jako dynamicznie rozwijający się kraj, gotowy na wyzwania przyszłości. Warto dodać, że znany polski tenor Jan Kiepura zachwycił publiczność recitalem podczas otwarcia pawilonu, a program artystyczny obejmował także utwory „Harnasie” Karola Szymanowskiego oraz „Bajka” Stanisława Moniuszki, prezentując piękno polskiej muzyki. 

Niestety, wybuch II wojny światowej przyniósł wiele zmian. Polska została zaatakowana, a wiele eksponatów nie mogło wrócić do kraju, w tym pomnik Józefa Piłsudskiego. W obliczu wojny, powrót tych cennych artefaktów stał się niemożliwy. Pomnik został przekazany do Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, gdzie znalazł swoje miejsce i stał się symbolem polskiej historii i kultury za oceanem.

Wnętrze polskiego pawilonu Wystawy Światowej z pomnikiem Józefa Piłsudskiego dłuta Stanisława Ostrowskiego, Nowy Jork 1939
Twórcą pomnika jest Stanisław Kazimierz Wacław Ostrowski, urodzony w 1879 roku w Warszawie, rozpoczął naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a swoje artystyczne umiejętności rozwijał we Lwowie, Florencji i Rzymie. Mieszkał i tworzył również w Paryżu, gdzie założył Towarzystwo Artystów Polskich. Jego twórczość była inspirowana ideami Młodej Polski oraz pracami Auguste'a Rodina. Charakteryzowała się miękkimi konturami i bogatą fakturą, tworząc efekt impresjonistyczny. Ostrowski był mistrzem w modelowaniu i dbałości o detale, a jego dzieła to przede wszystkim portrety i popiersia.
Wśród najważniejszych dzieł artysty znajduje się „Grób Nieznanego Żołnierza” z 1925 roku, monumentalne dzieło zrealizowane pod arkadami Pałacu Saskiego w Warszawie. Kolejnym istotnym osiągnięciem jest „Pomnik Władysława Jagiełły” z 1939 roku, który znajduje się w Central Parku w Nowym Jorku i stanowi ważny element polskiego dziedzictwa artystycznego w USA. W latach 30. artysta zrealizował także projekt monety z podobizną Józefa Piłsudskiego, co podkreśla jego umiejętności w tworzeniu dzieł numizmatycznych oraz jego wkład w upamiętnienie istotnych postaci historycznych.

Postać Józefa Piłsudskiego
Józef Piłsudski to jedna z najwybitniejszych postaci w historii Polski. Jako działacz niepodległościowy, lider Legionów Polskich podczas I wojny światowej, a następnie Naczelnik Państwa, odegrał kluczową rolę w odbudowie niepodległej Polski. Jego działania obejmowały m.in. obronę przed bolszewicką nawałą w Bitwie Warszawskiej oraz reformy polityczne i wojskowe. Po przewrocie majowym w 1926 roku, Piłsudski zrezygnował z kandydowania na prezydenta, ale pozostał Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych aż do swojej śmierci w 1935 roku. Jego wpływ na polską politykę i historię pozostaje niezatarty.

Pomnik Józefa Piłsudskiego jest własnością Instytutu Józefa Piłsudskiego, który został założony w 1943 roku w Ameryce. Ze względu na swoje wymiary, pomnik został przekazany w depozyt do Oddziału Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej przy Greenpoint Ave na Brooklynie, gdzie zapewniono mu odpowiednie warunki przechowywania. Instytut pełni ważną rolę w gromadzeniu, przechowywaniu i konserwacji dokumentów oraz materiałów historycznych dotyczących Polski i Polonii. Organizuje wykłady, prezentacje i wystawy, a jego bogate zbiory są dostępne dla badaczy i zainteresowanych.

Adres Instytutu: 138 Greenpoint Avenue, Brooklyn, NY 11222

www.pilsudski.org