Zbiory polskiej sztuki w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Ameryce kryją wiele dzieł, które – poza wartością artystyczną – stanowią świadectwo szczególnego dialogu polsko-amerykańskiego. Jednym z takich obiektów jest grafika przedstawiająca portret pierwszego amerykańskiego prezydenta, George’a Washingtona. Kontekst tego dzieła jest szczególnie ciekawy i wielowątkowy.
Sztuka i wojna pozornie się wykluczają. Podkreśla to parafraza przysłowia Cycerona, niekiedy przywoływana w kontekście kontrastu między bezwzględnością i totalnością doświadczenia wojny a wymagającą spokoju ducha twórczością artystyczną: Inter arma silent Musae – w czasie wojny muzy milczą. Wojna jest bowiem zaprzeczeniem twórczości – aktem destrukcyjnym, totalnym, niszczycielskim, często bezsensownym. Pewien rodzaj ekspresji artystycznej rzeczywiście trudno pogodzić z doświadczeniem wojny. Z drugiej strony jednak, sztuka czerpie ze wszystkich obszarów życia – także z tych najtrudniejszych.
Zbiory malarstwa Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce pełnią dość szczególną rolę. Sale Instytutu, wypełnione polskim malarstwem, przenoszą bowiem z przestrzeni brooklyńskiego Greenpointu do pejzaży niziny środkowoeuropejskiej i pasma Karpat. Warto zatem wyruszyć tropem pejzażowym tych zbiorów, postrzegając obrazy jako elementy emocjonalnego wehikułu czasu i przestrzeni.
Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce w swoich zbiorach przechowuje bezcenne źródła odnoszące się głównie do historii najnowszej ziem polskich, jak i Polaków w świecie, zarówno po obu stronach Atlantyku. Wśród zbiorów Instytutu odnaleźć można dokumenty dotyczące kluczowych postaci i wydarzeń z XX wieku, w tym wojny światowe, emigrację polityczną, działalność dyplomatyczną i kulturalną Polaków za granicą.
W Stanach Zjednoczonych miejsce do życia znalazło wielu żołnierzy Armii Gen. Władysława Andersa oraz rodzin uratowanych z Rosji Sowieckiej w wyniku ewakuacji wraz Armią Gen. Andersa. Wielu z ocalałych zostało członkami Instytutu Piłsudskiego w Ameryce.
2 Korpus Polski - Włochy
Ignacy Jan Paderewski
Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) to słynny pianista i polityk, którego podziwiał cały świat. Był jednym z najsłynniejszych artystów w USA ma przełomie XIX i XX. Swoje życie dzielił między Szwajcarię i Amerykę. Paderewski zwykł mawiać, że przepis na artystę: to jeden procent talentu, dziesięć procent szczęścia i 90 procent pracy. To sprawdzało się w Ameryce. Mistrz kochał i podziwiał Stany Zjednoczone, tu spędził wiele lat swojego długiego życia podróżując z koncertami, od Kalifornii po Nowy Jork. Ameryka dała Paderewskiemu sławę, pieniądze i kontakty a Mistrz pokazał swój talent i zaangażował się w walkę o odzyskanie przez Polskę niepodległości. Na tej drodze Nowy Jork i okolice były kluczowe tu rozpoczęła się amerykańska przygoda i tu wszystko się zakończyło. Zadebiutował w Stanach Zjednoczonych 17 listopada 1891 r. w Nowym Jorku występem solo w prestiżowej Carnegie Hall, miał wtedy 31 lat.
Antoni Stefan Koper