Paintings

Początki malarstwa w Polsce wiążą się, jak w ogólne początki polskiej sztuki, z przyjęciem chrześcijaństwa z Rzymu, w r. 966,co przesądziło o wpisaniu się polskiej kultury w bogatą i żywą tradycję zachodnioeuropejską. Z najwcześniejszego okresu, Romanizmu (XI – połowa XIII w.) pochodzą m.in. importowane z zachodu przez dwór, kościoły i klasztory rękopisy iluminowane zdobione pięknymi miniaturami.

Aleksander Gierymski (1850-1901) - "Przed pojedynkiem",
Olej na płótnie, sygnowany i datowany, 1870, 44x57.5 cm
Donated by Halina Leppert-Pawłowicz, 1990

Wczesny obraz Aleksandra Gierymskiego ujawnia, zarówno poprzez wybór tematu, jak przez sposób jego opracowania, zainteresowanie artysty, zapewne pod wpływem starszego brata Maksymiliana, też wybitnego malarza, dawną sztuką. Solidny, realistyczny warsztat, który opanował Gierymski w akademii monachijskiej (studiował tam od roku 1868), a także wykonując liczne rysunki i drzeworyty dla warszawskich czasopism ilustrowanych, m.in. „Kłosów” i „Wędrowca” pozwolił na stworzenie sugestywnego obrazu, dopracowanego w najdrobniejszym szczególe (znakomicie odtworzone osiemnastowieczne kostiumy i rekwizyty), co sprawia, że oglądając tę scenkę czujemy się jak gdyby przyniesieni w piękną epokę rokoko.

Teodeor Axentowicz (1859 – 1938) - "Starzec i dziewczyna",
Pastel, papier; 63 x 49cm

Wybitny artysta Młodej Polski i okresu międzywojennego, malarz scen historycznych i rodzajowych (głównie z życia i obyczajów Hucułów), świetny portrecista. Chętnie malował dzieci, młode dziewczęta i piękne eleganckie damy oddając w niezrównany sposób subtelność kobiecej urody i otaczającą ją zmysłową, niekiedy wręcz erotyczną aurę. Posługiwał się przeważnie techniką pastelową, którą opanował w perfekcyjny sposób dzięki czemu uznaje się go dzisiaj za najwybitniejszego, obok Stanisława Wyspiańskiego i Leona Wyczółkowskiego, polskiego pastelistę.

Stanisław Wyspiański (1869-1907)
Dziewczynka (Głowa dziewczyny)",
Pastel, 1895, 32,5 x 24cm

Wyspiański znany jest i ceniony przede wszystkim jako autor monumentalnych dekoracji ściennych i witrażowych, operujących złożonym językiem historiozofii i symbolizmu, mniej natomiast znany jest i ceniony jako znakomity portrecista, niezwykle wrażliwy na wszelkie niuanse ludzkiej psychiki.Szczególnie wart jest uwagi jako malarz dzieci.Techniką pastelową, szybko ale z niezwykła wnikliwością, notował różne stany emocjonalne swoich małych modeli- najczęściej były nimi dzieci artysty – dając niezrównany wizerunek najmłodszego pokolenia Polaków na przełomie XIX i XX wieku, tego pokolenia, które po latach miało się wreszcie doczekać niepodległości.

Władysław Jarocki (1879-1965) - "Kościół Mariacki w nocy"
Akwarela, 24 x 19 cm

Architekt, malarz, grafik, uczeń m.in. Józefa Mehoffera i Leona Wyczółkowskiego, rozwinął się jako artysta pod wpływem sztuki Młodej Polski, z której wywodzi się jego wyraźna skłonność do dekoracyjnych form łączących w sobie w zgodny sposób elementy malarskie i graficzne. Pociągały go motywy folklorystyczne, głównie huculskie i podhalańskie. Należy też Jarocki do czołowych malarzy widoków tatrzańskich.

Józef Chełmoński (1849-1914) - "Czwórka",
Olej, płótno, 1881 /?/, 97 x 233 cm

Jeden z najwrażliwszych na rodzime klimaty artystów polskich, wielki pejzażysta i malarz scen rodzajowych, swe najlepsze lata (1875 – 1887) spędził w Paryżu. Tam, z dala od ojczyzny, namalował szereg zdumiewająco żywych obrazów ukazujących kraj w całym bogactwie i różnorodności jego natury i obyczaju. Artysta obdarzony fenomenalną pamięcią malował w Paryżu, gdzie rozkwitał wówczas impresjonizm, na który Chełmoński w ogóle nie zwrócił uwagi, realistyczne sceny z życia codziennego w Polsce, targi końskie, rolników i pasterzy w polach, kuligi i szumne powroty z dworskich balików. Z czasem zyskał sobie Chełmoński w Paryżu znaczne uznanie i zamożną klientelę, szczególnie amerykańską, która chętnie nabywała jego dzieła dla ich świetnego warsztatu i modnej wtedy polsko-kresowej egzotyki.